Ouders voeden thuis op, docenten op school?
Je kent ze vast wel: ouders die niet betrokken zijn bij hun kind. Ze komen nooit op school. Ze gaan zelden in op een uitnodiging voor een ouderavond of een gesprek. Zelfs als je een tolk voor hen regelt, lijken ze nog niet te snappen hoe belangrijk het voor hun kind is dat ouders en school samenwerken. Vreemd, toch? Nee hoor, Cultuurtolk vindt dit niet zo vreemd. En na het lezen van dit blog kijk jij wellicht ook met een andere blik naar deze ouders. We leggen je graag uit hoe cultuursensitief werken met ouders de samenwerking zal verbeteren.
Cultuursensitief werken met ouders: begrijp culturele verschillen in ouderbetrokkenheid
Voor jou zijn bovenstaande verwachtingen en gedachten misschien vanzelfsprekend. Je gaat ervan uit dat ouders begrijpen wat jouw bedoelingen zijn, dat ze weten waarom hun aanwezigheid op school belangrijk is. Maar heb je dat wel eens echt gecheckt? Als cultuursensitieve professional kun je jezelf de vraag stellen: hebben ouders en ik dezelfde verwachtingen, en hoe kan ik daarachter komen? Want wat voor jou een logisch en gebruikelijk idee is, kan voor ouders vanuit een andere cultuur helemaal niet vanzelfsprekend zijn.
In veel niet-westerse culturen wordt er anders gekeken naar de rol van de school en de mensen die er werken dan we in Nederland gewend zijn. Vaak heerst de overtuiging: ‘Ouders voeden thuis op, de docenten doen dat op school.’ Dit betekent dat ouders veelal niet begrijpen waarom zij naar school zouden moeten komen voor een gesprek of ouderavond. In hun visie is school primair voor onderwijs, en thuis voor opvoeding. Het is dan ook moeilijk voor hen te begrijpen waarom hun betrokkenheid op school nodig zou zijn. De docenten worden vaak gezien als mede-ouders, en er wordt vanuit gegaan dat er wederzijds vertrouwen is tussen de school en de ouders. Het idee van overleg over opvoeding of schoolprestaties wordt vaak als overbodig ervaren, omdat men vertrouwen heeft in de professionals op school.
Wanneer je ouders toch uitnodigt om naar school te komen, kan dit voor hen als vernederend overkomen. Vaak schrikken ze en vragen zich af wat er aan de hand is: ‘Wat is er mis? Waarom worden we op het matje geroepen?’ In veel gevallen komen ouders in hun land van herkomst alleen naar school voor grote gebeurtenissen zoals diploma-uitreikingen of wanneer er problemen zijn. Dit kan leiden tot verwarring of zelfs weerstand, omdat zij de situatie helemaal niet zo ervaren als de school dat doet. Dit laat zien hoe belangrijk cultuursensitief werken met ouders is: alleen door te begrijpen waar de ouders vandaan komen en hun culturele normen en waarden te erkennen, kunnen we effectief communiceren en misverstanden voorkomen.
Cultuurclashes
Een voorbeeld van cultuursensitief werken met ouders
Een voorbeeld: De docenten op een middelbare school hadden problemen met het brutale gedrag van een Syrische leerling en het lukte hen niet om met zijn vader te overleggen. Ze wilden hem informeren en met hem overleggen. De vader snapte niet waarom hij naar school moest komen: er was een probleem op school, dus waarom werd dat niet op school opgelost? Waarom moest hij naar school komen? Thuis hadden ze toch geen problemen?
Uiteindelijk kwam de vader naar een multidisciplinair overleg met zo’n zeven professionals. De ouder begreep er niets van: er werd veel gepraat door al die mensen, maar er werd niets besloten. De schoolmedewerkers vonden de vader passief: waarom zei hij niets? Ze hadden hem immers uitgebreid geïnformeerd, waarbij de tolk alles had vertaald en ze samen op zoek gingen naar een passende oplossing. Maar waarom reageerde hij niet?
Een schoolvoorbeeld van een cultuurclash. Cultuursensitief werken met ouders is dan ook niet gemakkelijk, dus het kan snel gaan wrijven. De school had niet stilgestaan bij de culturele achtergrond van de vader en begreep niet waarom hij zich op deze manier gedroeg. Wanneer je als professional cultuursensitief leert communiceren met ouders, zal de samenwerking veel effectiever verlopen. Wat kun je nog meer doen?
Een beetje van jou en een beetje van Cultuurtolk
Hoe een cultuurtolk je helpt om cultuursensitief te werken met ouders
Wanneer er cultuurclashes optreden en de communicatie met ouders niet goed verloopt, kan het helpen om extra ondersteuning in te schakelen, bijvoorbeeld een cultuurtolk. Een cultuurtolk herkent vaak snel de cultuurverschillen en het daaruit voortkomende onbegrip. Dit kan voor de school en de ouders een waardevolle oplossing zijn. De cultuurtolk kan zowel als ervaringsdeskundige als met professionele kennis de situatie beter begrijpen en vertalen naar de context van beide partijen.
In een dergelijk geval kan de cultuurtolk uitleggen welke achtergrond de ouders en het kind hebben en welke verwachtingen daaruit voortkomen. Daarnaast kan de tolk het gezin informeren over de gangbare praktijk in Nederland, zoals het idee dat we vaak samen beslissen over passende oplossingen of hulp. Dit creëert wederzijds begrip, waardoor de communicatie en samenwerking aanzienlijk verbeteren en het probleem samen opgelost kan worden. Zie de cultuurtolk als de brug tussen beide partijen, een facilitator van cultuursensitief werken met ouders.
Hoe kun jij cultuursensitief werken met ouders?
Hoe werk jij? Lukt het jou om cultuursensitief te werken met ouders en andere betrokkenen? Het kan soms lastig zijn om culturele verschillen te herkennen en effectief te communiceren, maar het is een vaardigheid die enorm waardevol kan zijn in je werk. Als je meer wilt leren over cultuursensitief communiceren en de impact van cultuur op de samenwerking met ouders, ben je niet alleen. Er zijn veel manieren om je kennis en aanpak te verbeteren.
Wil je eens sparren over jouw aanpak en kijken hoe je cultuursensitief werken met ouders verder kunt integreren in je praktijk? Neem dan gerust contact met ons op. We helpen je graag verder en denken met je mee over praktische oplossingen voor cultuurgevoelige situaties.