Omgaan met cultuurverschillen
De vader van Murat is boos. ‘Ik heb keihard voor jou gewerkt,’ zegt hij. ‘Jij kan nu studeren. Je kunt arts worden! Of in elk geval een eigen bedrijf beginnen.’ Hij keert zich tot de docent: ‘Maar nu zit Murat op een school zonder boeken. U geeft hem zelfs geen huiswerk!’
Ongemotiveerd
De docent van de Praktijkschool waar Murat dit jaar is begonnen, maakt zich zorgen om hem. Murat komt vaak te laat of komt zelfs helemaal niet naar school. Als hij wel op school is, lijkt hij ongeïnteresseerd en doet vaak niet mee in de les. De docent, die ook Murats mentor is, heeft al een paar keer met Murat gepraat. Maar het lukt haar niet om Murat voor school te motiveren. Daarom heeft ze de ouders van Murat uitgenodigd voor een gesprek. Vandaag is, na hem meerdere malen te hebben uitgenodigd, Murats vader eindelijk op komen dagen.
Cultuurtolk
Ook ik ben door de mentor uitgenodigd. Vader spreekt en verstaat beperkt Nederlands en de docent wil zeker weten dat ze elkaar goed begrijpen. Maar de docent wil ook graag een cultuurtolk: iemand die de gebruiken, normen en waarden van de Turkse cultuur kent, die culturele verschillen kan uitleggen en verklaren. Want ze begrijpt niet waarom vader niet betrokken is bij zijn zoon.
Verwachtingen
‘Wat doe ik hier?’ vraagt Murats vader. ‘Ik voed Murat thuis op, u doet dat op school,’ zegt hij tegen de docent. ‘En het is geen eens een school. Hoe moet mijn zoon later aan zijn geld komen? Hoe kan hij ooit zijn gezin onderhouden als hij niet naar een echte school gaat? Zo vindt hij toch geen baan?’
Vader heeft duidelijk hoge verwachtingen van Murat. Deze benoemt hij regelmatig net als zijn lage verwachtingen van de Praktijkschool. Hierdoor raakte Murat ongemotiveerd. Hij kan de verwachtingen van zijn vader niet waarmaken.
Culturele verschillen
Ik vertel de mentor dat Murats vader denkt dat de docent niet weet hoe zij zijn zoon moet begeleiden, dat hij naar school moet komen is dus geen teken van niet betrokken zijn maar van schaamte. Ik leg vader uit dat in Nederland docenten graag samen met ouders opvoeden. Dat hij zich dus niet hoeft te schamen en dat de mentor zijn komst juist als positief ervaart.
Succes
Samen met de mentor proberen we vaders onzekerheden weg te nemen. We vertellen over oud-leerlingen die nu succesvol aan het werk zijn. Leerlingen die zonder schoolboeken en huiswerk zijn opgeleid en nu als automonteur of schilder werken. Sommigen hebben inmiddels een gezin en verdienen genoeg om een huis te huren of kopen.
Gedurende het gesprek zie ik dat zowel vader als Murat zich beginnen te ontspannen. Ook de mentor is opgelucht. Als cultuurtolk ben ik ook blij met het wederzijdse begrip wat er voor elkaar is ontstaan. Weet je trouwens dat het woord cultuurtolk in geen enkel boek staat?